مرگ پرندگان میانکاله بر اثر مسمومیت ، مسئله این است؛ عمدی یا غیر عمد - مجله فوتبال دوستان

خبرنگاران - الهام مصدقی راد: 5 روز بعد از شروع تلف شدن چند صد قطعه از پرندگان در تالاب میانکاله و حدس و گمان ها در خصوص انواع بیماری های ویروسی، دامپزشکی استان مازندران مسمومیت را دلیل قطعی مرگ دسته جمعی فلامینگوها و چنگرها گفت؛ عاملی که فعالان محیط زیست محلی در همان روز اول به این موضوع پی برده بودند. چند روز بعد از آن نیز عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، ترشح سم بوتولیسم در تالاب را عامل مسمومیت پرندگان دانست. اما به عقیده بعضی دامپزشکان هرچند مسمومیت علت قطعی این اتفاق است ولی ترشح سم بوتولیسم نمی تواند عامل این ماجرا باشد.

آنها معتقدند، احتمال عامل انسانی و رفتار تعمدی در مسموم کردن بخشی از تالاب میانکاله برای کشتار پرندگان به مراتب بیشتر از سم بوتولیسم است.

عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست حدود 10 روز بعد از مرگ ناگهانی پرندگان در تالاب میانکاله گفت از آنجا که آب تالاب راکد است و جریان ورودی ندارد و در چند روز اخیر هم بارندگی رخ نداده، شرایط بی هوازی برای باکتری ها ایجاد و سم بوتولیسم ترشح شده است و اگر شرایط بی هوازی ایجاد شده سریعا در تالاب از بین برود، فراوری سم باکتری ها کاهش پیدا نموده و تالاب به حالت عادی بازخواهد گشت.

• بوتولیسم فقط پرندگان را نمی کشد

وقتی بارندگی ها افزایش یافته و آب لب شور را به آب شیرین نزدیک کند یا به عبارت دیگر میزان شوری آب کم گردد، باکتری ها افزایش یافته و سم بوتولیسم فراوری می گردد. همچنین بر اثر کاهش حجم آب و راکد ماندن آن، آب حالت گندیدگی پیدا نموده و باکتری های رشد نموده در آن، بوتولیسم فراوری می نمایند که در هر دو صورت می تواند موجب تلف شدن موجودات گردد. اما آنگونه که هومن ملوک پور، جراح دامپزشک و فعال محیط زیست به خبرنگاران می گوید، اگر یکی از این دو عامل دلیل اصلی این تلفات می بود، وسعت گسترده ای از تالاب را درگیر می کرد و فقط به یک بخش محدود نمی شد.

حر منصوری، فعال محیط زیست و دیده بان میانکاله نیز در گفت وگو با خبرنگاران گفت: این تلفات در بخشی از منطقه گلوگاه اتفاق افتاده است. هومن ملوک پور، فعال محیط زیست و جراح دامپزشک اما به جز وسعت محدوده، بر نوع موجودات تلف شده نیز اشاره می نماید و می گوید: اگر سم بوتولیسم ترشح می شد، فقط پرندگان را تلف نمی کرد، بلکه ماهی ها را نیز از بین می برد اما اتفاق اتفاق افتاده تنها به مرگ اردک سرحنایی، چنگر و فلامینگوها انجامیده است. به گفته او، سموم براساس نوع آنها یا در سطح آب باقی می مانند یا به عمق آب می فرایند؛ به همین دلیل در بعضی موارد ماهی ها و در بعضی موارد پرندگان را مسموم می نمایند. اما سم بوتولیسم بر هر دو دسته تأثیر خواهد گذاشت.

حر منصوری، دیده بان میانکاله براساس مشاهدات خود از شرایط پرندگان تلف شده در میانکاله به همین مسئله اشاره نمود. او می گوید: پرندگانی که تلف شده و از بین رفتند پرندگان آبزی هستند و برای به دست آوردن غذا سرشان را به داخل آب فرومی نمایند. همچنین از دهان چنگرها، آب زردی خارج شده بود که نشان دهنده وارد آمدن آسیب جدی به سیستم گوارشی آنهاست.

دیده بان میانکاله هم حرفی از تلف شدن ماهیان این منطقه و حتی پرندگان کنار آبزی نزد. دلایلی که رئیس سازمان محیط زیست هم از آنها به عنوان مرگ پرندگان میانکاله به دلیل ترشح بوتولیسم یاد نموده است، دلایل محکمی نیستند. پسروی آب دریای خزر و احداث بعضی سدها در منطقه، میزان آب ورودی به میانکاله را کاهش داده است و این مسئله اتفاق جدیدی نیست. کاهش شوری آب میانکاله به دلیل بارش باران هم نمی تواند اتفاق تازه ای باشد. تغییر نوع بارندگی و تأثیر آن در شوری آب هم قطعا اتفاق جدیدی در این منطقه محسوب نمی گردد.

• حس تعلقی که مخدوش شده

میانکاله به جز بهمن امسال، تنها یک بار دیگر شاهد تلف شدن تعداد زیادی از ماهیان و تعداد اندکی از پرندگان بود؛ زمستان 73. آن سال برخورد قهری شدید با صیادان منطقه صورت گرفت، صید و تجهیزات صیادی شان توقیف شد و تعدادی از همین صیادان مدتی بعد برای انتقام از آنچه بر سرشان آمده بود، چند ده لیتر سم به داخل تالاب ریختند.

حر منصوری که ساکن همان منطقه است، می گوید: اتفاق اخیر نیز همان خاطره 25سال قبل را در ذهن همه اهالی زنده نموده است.

هومن ملوک پور، جراح دامپزشک و فعال محیط زیست نیز می گوید: با توجه به سختگیری هایی که دوباره برای صید و شکار ایجاد شده، احتمال مسموم کردن آب تالاب به صورت عمدی و توسط عامل انسانی بسیار زیاد است. صیادان و شکارچیان منطقه نخستین کسانی هستند که از مسموم کردن و تلف شدن پرندگان و ماهی ها آسیب می بینند. اما شاید آنچه برایشان خوشایند است، به تعبیر دیده بان میانکاله حس انتقامی است که از این دست برخوردها نصیب شان می گردد. منصوری می گوید: این نوع واکنش ها هرچند به مرور زمان کاهش یافته اما این سبک شکاربانی هم باید تغییر کند. ازبین رفتن احساس تعلق مردم به یک زیستگاه بسیار خطرناک است. مردم باید احساس نمایند زیستگاه متعلق به خودشان است. این حس میان مردم وجود دارد؛ مگر اینکه کسی آن را خدشه دار کند.