حماسه سازان گمنام - مجله فوتبال دوستان

پشتیبانی همه جانبه 8 ساله زنان در دوران دفاع مقدس با شروع جنگ در 31 شهریور 1359 شروع شد. زنان به عنوان بخش قابل توجهی از جمعیت کشور، وظیفه خود را برای حفظ میهن از تجاوز دشمن به نحو مطلوب انجام دادند. بیشتر آنها بار سنگین تدارکات جبهه جنگ را بر دوش می کشیدند.

هجوم یک باره دشمن به مناطق مرزی و بمباران های متعدد باعث شد که زنان به صورت مستقیم و غیرمستقیم در مناطق جنگی حضور پیدا نمایند؛ از امدادگری و زخم بندی و حمل مجروحان گرفته تا تعمیر و آماده سازی اسلحه، پخت وپز و توزیع امکانات. کرمانشاه در جنگ هزار زن شهید و هزار و 800 زن جانباز تقدیم دفاع مقدس کرد.

• نقش موثر زنان

رئیس دایره مشارکت زنان اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس کرمانشاه با بیان این که زنان نقش موثری در دفاع از مرزها در 8 سال جنگ تحمیلی ایفا کردند، می گوید: کرمانشاه 950 شهید زن در 8 سال دفاع مقدس تقدیم کرد. طی سال های پس از جنگ نیز بیش از 50 زن بر اثر رفتن روی مین و... شهید و به تعداد شهدای زن استان اضافه شدند. آذر آزادی می افزاید: رتبه دوم کشور بعد از استان خوزستان از لحاظ تعداد زنان شهید در جنگ را داریم.

وی در ادامه به تعداد جانبازان زن کرمانشاهی در 8 سال دفاع مقدس اشاره می نماید و می گوید: بیش از هزار و 800 زن در جنگ تحمیلی به درجه جانبازی نائل آمدند. از لحاظ داشتن تعداد زنان جانباز نیز رتبه اول کشور را داریم و دلیل این موضوع این است که زنان کرمانشاهی هنگام حمله های دشمن در کنار مردان ماندند و در دفاع از شهر و استانشان در مقابل دشمن ایستادند و شهر را خالی نگذاشتند. در شهر ماندند با فکر این که جنگ به زودی تمام می شود.

این مسئول در ادامه درباره نقش زنان در 8 سال دفاع مقدس این گونه شرح می دهد: با شروع هر جنگ و دفاعی نه تنها مردان بلکه زنان نیز وارد عرصه نبرد می شوند. با توجه به مرز مشترک بسیار زیادی که کشور ما با عراق دارد، گستردگی جنگ بیشتر بود و شهرها و استان های حاشیه مرزی چون خوزستان، ایلام، کردستان، کرمانشاه و... درگیر جنگ شدند.

• مقاومت مردمی در قصر شیرین

رئیس دایره مشارکت زنان اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس کرمانشاه ادامه می دهد: در قصر شیرین به دلیل مقاومت مردمی، 3 روز طول کشید که عراقی ها قصر را اشغال نمایند. آن هم به دلیل فرورفتگی بود که در خاک عراق وجود داشت و باعث شد مردم قصر شیرین غافلگیر و زنان و بچه ها زیادی در آنجا شهید شوند. شهرهای نفت شهر و سومار اما خیلی زودتر از اینها تخلیه شدند.

• مقاومت مردم گیلانغرب

از نمونه های مقاومت مردمی می توان به مقاومت مردم گیلانغرب اشاره نمود که زنان نقش مهمی را در این مقاومت برعهده داشتند. رئیس دایره مشارکت زنان اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس کرمانشاه در این باره می گوید: از جمله کوشش های مردم گیلانغرب برای جلوگیری از پیشروی دشمن در روزهای اول جنگ این بود که مردم زمین های کشاورزی را تبدیل به زمین های باتلاقی کردند تا دشمن نتواند پیشروی کند و در باتلاق بماند. در آن موقع که تانک های عراقی از محور سرپل ذهاب و قصر شیرین وارد کشور شدند، مردم گیلانغرب با این کار خود باعث زمینگیر شدن تانک های عراقی شدند و باعث شدند که تانک ها در گل گیر نمایند و در ادامه توانستند با یاری هوانیروز و ارتش، مانع اشغال گیلانغرب شوند و دشمن را به عقب راندند.

به گفته آزادی، زنان گیلانغربی به هیچ وجه شهر را ترک نکردند و در آن موقع چند کیلومتر عقب تر در داخل اردوگاه ها مستقر شدند. به همین دلیل بعد از دزفول گیلانغرب نام دومین شهر مقاوم جنگ را به خود گرفت و نقش زنان گیلانغربی در این حماسه غیر قابل انکار است.

وی اضافه می نماید: زنان گیلانغربی برای رزمندگان دلگرمی بودند. با پشتیبانی های خوبی که از لحاظ امدادگری، پخت وپز، شرکت در مراسم تشییع پیکر شهدا و... داشتند، باعث شده بودند که شرایط روحی بهتری در آن لحظات سخت جنگ برای دفاع از میهن فراهم شود. حتی مدارس گیلانغرب نیز در آن موقع برقرار شده بود و اینها نتیجه جنب و جوش و کوشش زنان پشت جبهه بود.

• زنان خاطره ساز

رئیس دایره مشارکت زنان اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس کرمانشاه ادامه می دهد: تاریخ جنگ کرمانشاه روایتگر کوشش زنان بی ادعایی است که شاید خاطراتشان هیچ وقت شنیده نشد و با خاک مدفون شد. فرنگیس حیدرپور نمونه ای از زنان مقاوم گیلانغربی است که یک سرباز عراقی را کشت و یکی دیگر را اسیر کرد. یا خانم نصرت خدایاری شهسواری معروف به خواهر بسیطی (ایشان خواهر شهید حسین بسیطی بود) در آن لحظات سخت و نفسگیر در گیلانغرب دوشادوش رزمنده ها با عراقی ها جنگید و در کنار این فعالیت ها کارهای امدادی هم انجام می داد.

آزادی می افزاید: از جمله فعالیت های این بانوی رزمنده این بود که به تنهایی به ارتفاعات می رفت و جسد شهدا را بر دوش می گرفت و به پایین منتقل می کرد. وی هرآنچه در توان داشت در طبق اخلاص می گذاشت. گاه در مقام یک امدادگر به یاری خانواده های نیازمند و مجروحان می آمد و گاه در مقام یک رزمنده به همراه برادرش حسین بسیطی در خط مقدم فعالیت می کرد.

این مسئول ادامه می دهد: گاهی پیش می آمد زنانی از شهرهای مختلف به گیلانغرب می آمدند و برای بازدید از خط مقدم یا انجام دادن کارهای پشت خط، هدایت می شدند. نصرت گروه های داوطلب را هدایت می کرد. نصرت در آن سال ها 30 ساله بود. لباس نظامی می پوشید و اسلحه به دست داشت. حضور نصرت نعمتی برای شهر بود. منطقه کوهستانی بود و بیشتر اوقات هواپیماهای عراقی نمی توانستند هدف مورد نظرشان را دقیق بمباران نمایند و به دشت گیلانغرب که می رسیدند بمب ها رها می شد و مردم زیادی کشته یا زخمی می شدند. شاید به همین خاطر بود که گیلانغرب زنان شهید زیادی دارد و تنها نصرت بود که دست به کار می شد برای غسل و کفن و دفن این شهدای خانم در قبرستان گیلانغرب. همة کارها را هم به تنهایی یا با همکاری گاه و بیگاه چند خانم دیگر به خاتمه می رساند. چنین زنانی نمونه ای از هزاران زن در دفاع مقدس بودند.

کتاب تصویری در دوردست روایتگر خاطرات خانم نصرت بسیطی است. تنها زنی که در روزهای ابتدایی جنگ در جبهه های غرب حاضر بود و به عنوان رزمنده با دشمن جنگید. وی اضافه می نماید: بیشتر کوشش زنان در دفاع مقدس به کارهای پشتیبانی از جبهه ها بازمی شود. جمع آوری یاری های مردمی، بسته بندی البسه و مواد غذایی، امدادگری و غسل و کفن زنان شهید در غسالخانه ها به صورت خودجوش و... از جمله این کارها بوده است.

از فعالیت های دیگر این بانوان حضور در مجالس تشییع پیکر شهدا و سخنرانی بود که از نظر تبلیغی و فرهنگی در تشویق مردم و رزمنده ها برای حضور در جبهه ها موثر بود. همچنین بعضی زنان در مراسمی همچون راهپیمایی ها نقش پررنگی داشتند. آموزش تیراندازی با اسلحه و دفاع شخصی از دیگر فعالیت هایی بود که زنان در پشت جبهه ها به آن مشغول بودند. آزادی در خاتمه اضافه می نماید: تعداد زنانی که در خط مقدم حضور داشتند، کم بود اما نقش مهمی برای حمایت و دلگرمی رزمنده ها ایفا می کردند که بسیار ارزنده و تاثیرگذار بود.