تغییرات درکابینه آمریکا تا کجا؟ - مجله فوتبال دوستان

وقتی ژنرال مک مستر، مشاور پیشین ترامپ جای خود را به جان بولتون داد، همگان تصورشان بر این بود که ترامپ فرد مورد نظر و ایده آل اش را برای سیاستگذاری در امور امنیت ملی پیدا نموده و تیمی هماهنگ و متحد در سیاست داخلی و خارجی آمریکا متشکل از بولتون و پمپئو درست نموده است. بولتون و ترامپ از بسیاری جهات شبیه همدیگر بودند؛ سن بالا، چهره رسانه ای، ضدیت با ایران، مداخله جویی در چالش های بین المللی و رویگردانی از نهادهای جهانی، ازجمله ویژگی های مشترک بولتون و ترامپ بود. برای همین حداقل در شرایط کنونی انتظار کنار گذاشته شدن بولتون از صحنه سیاسی آمریکا نمی رفت. اما واقعا چه شد که بولتون به یکباره از سمت استراتژیک مشاوره امنیت ملی کنار رفت و همچون سایر مشاوران امنیت ملی مغضوب ترامپ واقع شد؟

اهمیت این امر از آنجایی است که در ساختار سیاست خارجی آمریکا، سمت مشاور امنیت ملی، بسیار حساس و معین کننده است. علاوه بر مشاوره به شخص رئیس جمهور در معین خط مشی های سیاست خارجی، وظیفه هماهنگی با سایر نهادهای ذیربط در حوزه خارجی با مشاور امنیت ملی است. از منظری فردی که به پست مشاور امنیتی ملی در آمریکا برگزیده می گردد، گوش و چشم رئیس جمهور خواهد بود. در رابطه با دلایل این استعفا، سخن ها و تحلیل های بسیاری مطرح شده است. اختلاف ترامپ با بولتون بر سر طیفی از مسائل بین المللی، از موضوع هسته ای ایران گرفته تا جنگ تجاری چین و آمریکا، جنگ قدرت در ونزوئلا و مذاکرات کره شمالی بود.

اما نکته در اینجاست که آیا واقعا دلیل رفتن بولتون، مشاوره های ناصحیح او به ترامپ بود؟ اگر جواب این سوال مثبت باشد، مگر ترامپ از روحیات و تفکر جنگ طلبانه بولتون خبر نداشت؟ مگر بولتون به حامی جنگ و مداخله نظامی در مسائل سیاست خارجی شهره نبود؟ در همان موضوع کره شمالی، این بولتون نبود که در بحبوحه مذاکرات آمریکا و کره شمالی در سال 1994 که داشت به نتیجه قابل قبول و مرضی الطرفین ختم می شد، جهت مذاکره را به بن بست کشاند. با عطف به این واقعیت ها باید دلیل برکناری بولتون را در حوزه ای غیر از سیاست جست و احتمالا در این عرصه مسائل انگیزشی و روانی پررنگ تر از حوزه سیاست است. البته ذکر این نکته به این مفهوم نیست که ترامپ با بولتون اختلاف نظر سیاسی نداشت.

اتفاقا ظرف روزهای گذشته بولتون به شدت با ایده آوردن رهبران طالبان به کمپ دیوید آن هم چند روز مانده به سالگرد حملات 11سپتامبر مخالف بود. یا اینکه ترامپ طی روزهای اخیر علاقه مندی اش را به مذاکره مستقیم با ایران نشان داده که بولتون به شدت مخالف هرگونه تماس مستقیم با ایران بود. همچنین گفته می گردد که بولتون در موضوع مناقشه داخلی ونزوئلا به ترامپ این اطمینان را داده بود که دولت چپگرای مادورو ظرف مدت کوتاهی سقوط خواهد نمود که برآیند اتفاقات در ونزوئلا خلاف گفته های بولتون را نشان داد و بی اعتباری سیاسی بزرگی را برای ترامپ رقم زد.

همه این موارد صحیح است اما نکته مهم در روحیات رفتاری ترامپ است که اعتیاد به تغییر مداوم دارد. حداقل تجربه 3سال زمامداری ترامپ این را نشان داده که هیچ فردی مصون از گزند ترامپ نیست. از منظری نه جنگ طلب و نه صلح طلب جایی در مرام سیاسی ترامپ ندارند. اگر اتهام بولتون به جنگ طلبی اش بود، اتهام جیمز متیس چه چیزی بود؟ رکس تیلرسون که فردی آرام و متین بود و دنبال صلح و مذاکره بود. ضمن اینکه معلوم نیست آینده کاری پمپئو چه خواهد شد؟

به عبارتی تقریبا این امردر مورد همه وزرا و افراد تاثیرگذار در هیات حاکمه آمریکا صادق است. اینجاست که واقعا دورنمای سیاست های خارجی آمریکا معین نیست و هیچ کس نمی داند که از عزل جان بولتون باید شاد باشد یا ناراحت؟ فرد جایگزین چه کسی است و از چه مرام سیاسی خواهد بود؟ تنها می توان به این نکته رسید که این قصه تغییرات مداوم در کابینه دولت آمریکا تنها با رفتن خود ترامپ سرانجام خواهد یافت.