مصاحبه، کارشناس مالی ترک: مصالحه با آمریکا نتیجه ای جز باخت برای ترکیه ندارد - مجله فوتبال دوستان

برای دیدن سواحل زیبای مدیترانه با قیمت تور آنتالیا زمستان همراه باشید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، خاتمه پس از ماه ها تهدید به تحریم شدن ترکیه از سوی آمریکا به خاطر خرید سامانه های اس 400 دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا لایحه بودجه دفاعی سال 2020 این کشور را امضا کرد (به تصویب رساند) که در آن بودجه تحریم های نظامی علیه ترکیه نیز گنجانده شده است.

در این لایحه تصویبی موضوع لغو فروش جنگنده های اف 35 به ترکیه و خرید آنها از سوی وزارت دفاع این کشور و اعمال تحریم بابت خرید سامانه موشکی اس 400 در چارچوب تحریم های معروف به کاتسا مطرح شده است.

از طرفی هم در این لایحه بودجه دفاعی پروژه خط لوله انتقال انرژی موسوم به جریان ترک و همچنین برداشتن تحریم های تسلیحاتی قبرس جنوبی نیز دیده می شود.

اگر بخواهیم از اختلافات آمریکا و ترکیه بعد از دستگیری راهب آندرو برانسون و حتی قبل تر از آن یعنی ماجرای کودتای نافرجام 2016 بگذریم، باید گفت، ترکیه در ماه های اخیر بستر رقابت تسلیحاتی آمریکا و روسیه شده است. از یک طرف روسیه می خواهد ترکیه و دیگر کشورهای منطقه مشتری دائمی آن باشند و کم کم گوی رقابت را از چنگ آمریکا دربیاورد، از سویی هم آمریکا به این مهم واقف شده و در کوشش است تا مانع از دست دادن بازار تسلیحاتی اش شود.

آنکارا پیشتر تحت فشار واشنگتن قید خرید سامانه چینی را زده بود، اما این بار با وجود همه کوشش های ترامپ برای برحذر داشتن اردوغان در خرید اس 400 ترکیه پا پس نکشید.

در مورد تاثیر تحریم های واشنگتن علیه آنکارا در اقتصاد ترکیه و روابط دو کشور خبرنگار خبرنگاران گفت وگویی با رجب ارچین کارشناس اقتصادی و مدیر اخبار اقتصادی روزنامه آیدینلیک ترکیه داشته است که در ادامه می خوانید:

خبرنگاران: رئیس جمهور آمریکا بودجه دفاعی این کشور که تحریم هایی علیه ترکیه در آن گنجانده شده را به تصویب رساند. شما این شرایط را چگونه ارزیابی می کنید؟

ارچین: رئیس جمهور آمریکا مدتی است با موضوع استیضاحش دست و پنجه نرم می نماید در اصل از موضوعی سعی کرد به مخالفان خود در مجلس سنا امتیاز دهد که برایش خیلی هم اهمیت نداشت. حالا این تصمیم ترامپ چقدر به معنای دادن امتیاز به مخالفانش هست نمی توان چیزی گفت. زیرا در مورد تحریم های ترکیه، هم دموکرات ها و هم جمهوری خواستار اتفاق نظر دارند.

منافع ترکیه و آمریکا در حال جنگ با قرن 21 یا همان قرن پاسیفیک است. به همین علت روابط دو کشور را نمی توان همانند دوره جنگ کره متفق نام گذاری کرد. بهتر است بدانیم که سیاست آمریکا استقلال ملی ترکیه را به خطر می اندازد. این سیاست ها و مصالحه با آمریکا جز باخت ترکیه نتیجه دیگری نخواهد داشت.

خبرنگاران: اختلافات سیاسی میان واشنگتن و آنکارا از سال 2016 یعنی با دستگیری راهب برانسون به اوج خود رسید. در نتیجه تأثیر آن در اقتصاد ترکیه نیز مشاهده شد. حال با شروع فصل جدید اختلافات در میان دو کشور تأثیر این تحریم ها در اقتصاد ترکیه چگونه خواهد بود؟

ارچین: ماجرای راهب آمریکایی صرفاً یک سنبل در اختلافات دو کشور است. همانطور که در دوران جنگ دنیای اول ترور آرشیدوک بهانه ای شد برای یک جنگ خانمان سوز؛ نیروهای امنیتی ترکیه در کودتای نافرجام 15 جولای سال 2016 که نیروهای وابسته به سازمان فتح الله گولن یعنی دست نشانده آمریکا که قصد نفوذ در کشور را داشتند شکست داد.

به قبل آن ماجرا بازگردیم یعنی 24 ژوئیه 2015؛ ترکیه با وجود نیروهای آمریکا در منطقه به شکل مقتدرانه عملیاتی را علیه پ.ک.ک شروع کرد و تا به امروز موفقیت های بزرگی در مقابله با تروریسم بدست آورده است. ترکیه به این مهم دست یافته که بدون توجه به تهدیدهای آمریکا نمی تواند بقای خود را حفظ کند.

درست است در افزایش قیمت دلار اختلافات دو کشور بی تأثیر نبوده، اما اگر اقدامات رئیس فدرال رزرو آمریکا در ماه می سال2013 در راستای سیاست گسترش دلار را مشاهده کنیم درمی یابیم که از آن روز به بعد قیمت دلار در دنیا افزایش پیدا کرد، در نتیجه ارزش لیره ترک هم در مقابل دلار رو به کاهش رفت.

اگر نگاهی به شرایط تورم انباشته داشته باشیم در می یابیم که ارزش لیره تا سال 2013 بسیار بیشتر بوده است. برای مثال در سال 2012 قیمت دلار 1.90 لیر و پس از چهار سال یعنی در سال 2016 قیمت دلار 3.02 لیر افزایش پیدا کرد. در سال 2018 ارزش دلار 4.72 لیر ترکیه شد و پیش بینی می شود در سال 2020 میلادی ارزش هر دلار به 6 لیره برسد.

به طور کلی می توان گفت فرایند (ارزش قیمت لیر در مقابل دلار) به سیاست ارزی رئیس فدرال رزرو آمریکا باز می شود و تورم و انباشت ارزی داخل کشور؛ البته ریسک های ژئوپولوتیکی و بی اعتمادی نسبت به لیره ترک از گذشته تا به امروز بوده، اما اختلاف ترکیه ای که نیازمند بودجه خارجی و وام از دیگر کشورها هست با کشوری مانند آمریکا که سیستم اقتصادی دنیای را در دست دارد و در نتیجه مطرح شدن تهدیدهای بسته تحریمی علیه ترکیه و احتمال بسته شدن کانال های تخصیص وام، به معنای تاثیری بیش از افزایش قیمت دلار در کشوراست. این به معنی توقف آنی در اقتصاد است! موضوعی که ترکیه در ماه های آخر سال 2018 و در سه ماهه اول سال 2019 تا حدودی تجربه کرد.

اما از طرفی چون اقتصاد در سطح پایین واقع شده است و تجارت با استقراض عمومی در حال اجرا است برای همین فعلاً تحریم های موجود تأثیر جدی در اقتصاد کشور نخواهد داشت. یعنی به نظر نمی رسد مسئله ای در تجدید اعتبار برای بانک ها و شرکت ها وجود داشته باشد و یا این بسته تحریمی مسئله ای در این فرایند ایجاد کند. فقط این تحریم ها از منظر اقتصادی مدت زمانی را که ترکیه برای بهبود اقتصاد کشور مد نظر گرفته شده بود را طولانی تر خواهد نمود.

خبرنگاران: اثرات تصویب تحریم ها از سوی ترامپ در روابط ترکیه و آمریکا چه خواهد بود؟

ارچین: تشدید تنش میان دو کشور پیش بینی می شود، اما آمریکا، کشور چین را دشمن خود اعلام نموده است. دکترین اوباما در مورد مشخص قرن 21 به عنوان قرن پاسیفیک را به یاد آورید. حالا چین با پروژه یک کمربند یک جاده در کوشش برای برقرای ارتباط با اروپا است، ترکیه هم در همین کریدور است. به عبارتی ترکیه همانند دروازه امنیت اروپاست. این موضوع هم برای اروپا هم برای آمریکا غیر قابل انکار است.

آمریکا نمی تواند به طور کامل ترکیه را کنار بگذارد، ترکیه هم نمی تواند به روابط خود با آمریکا بی اهمیت باشد. اما امکان ندارد روابط دو کشور همچون گذشته بماند زیرا شاهد سیاست های چند قطبی در دنیا هستیم. در این دنیای چند قطبی دست ترکیه بالاست. شاید اقتصاد قوی نداشته باشیم اما همسایه هایی قدرتمندی مانند ایران و روسیه داریم.

به طوری کلی از این به بعد روابط ترکیه و آمریکا در راستا درست تری پیش خواهد رفت. رفتار به دور ازدیپلماسی آمریکا و استفاده از هر فرصتی برای مطرح کردن تحریم علیه کشورها (همانند اختلافاتش با چین) با گذشت زمان نتیجه اش از دست رفتن قدرت خود در منطقه خواهد شد. وقتی نگاه به آینده آمریکا در سرانجام این قرن می کنیم، آمریکایی می بینیم که بیش از 50 کشور را که بازیچه دست خود نموده بود را از دست داده است.

انتظار اعمال تحریم های شدید علیه ترکیه را نداریم، ترکیه ای که از زیر چتر ناتو درآمده باشد مطابق منافع پیمان آتلانتیک نیست، این را بهتر از هر کسی آمریکا می داند. اما واشنگتن برای اینکه ترکیه را در جبهه غرب نگه دارد گاه گاهی دوز این تحریم ها را بالا خواهد برد. تحریم کاتسا بسیار گسترده است و انتظار اعمال همه تحریم ها را نداریم زیرا نتیجه چنین اقدامی نه تنها ترکیه بلکه شامل حال اروپا و ناتو نیز خواهد بود.

خبرنگاران: اردوغان پس از تصویب تحریم های کاتسا از سوی ترامپ خاطرنشان کرد که در مقابل این تصمیم، تلافی خواهد نمود. ترکیه به عنوان اقدام متقابل چه گام هایی مقابل آمریکا خواهد برداشت؟

ارچین: ترکیه 45 سال پیش، پس از عملیات نظامی در قبرس مورد تحریم قرار گرفته بود. صنایع تولیداتی ترکیه در آن دوران بسیار ضعیف بود. اقتصادش شنماینده بود و همچون امروز هماهنگ با اقتصاد خارجی نبود. اعمال تحریم علیه ترکیه، خروج سرمایه گذاران خارجی از کشور را در پی دارد، اما فراموش نکنیم که تا حدی اقتصاد دنیای را شرکت های چند ملیتی اداره می نمایند و خروج چنین سرمایه گذاران به همین راحتی نیست.

به خصوص خروج سرمایه گذاران از کشوری مانند ترکیه که وعده آینده اقتصادی بهتر به آنها از سوی دولت داده شده است. بنابراین به همین راحتی رخ نمی دهد. در اصل ایالات متحده می خواهد علاوه بر مبارزات قدرت طلبانه اش علیه روسیه در دریای سیاه، نفوذ از دست رفته اش در اتحادیه اروپا را گسترش دهد. از طرفی همانطور که گفتم در این معادلات دنیا چند قطبی واقعیتی به اسم چین نیز وجود دارد.

از منظر ژئوپولتیکی ترکیه برگ برنده های بسیاری در دست دارد که هیچ کدام از آنها را نشان نداده است. در مورد اقدامات تلافی جویانه ترکیه نمی خواهم فراتر از دیدگاه رسمی دولت اظهار نظر کنم، اما همانطور که رئیس جمهور ترکیه مطرح کرد اگر لازم باشد بعضی از پایگاه های نظامی (وابسته به آمریکا) در ترکیه تعطیل خواهد شد.

گفت وگو از آذر مهدوان