از سیل تا کرونا؛ نگاهی به الگوی خرید کاربران خبرنگاران در سال 1398 - مجله فوتبال دوستان

سال 1398 با وقوع سیل شروع شد و برای مدتی مردم بعضی نقاط تحت تاثیر را دچار مشکل کرد. اواخر سال هم با شیوع گسترده ویروس کرونا در ایران هم زمان شد که باوجود عادت مسافرت مردم در این فصل، باز هم آن ها را در خانه هایشان نگاه داشت تا شروع سالی عجیب را از سر بگذرانند. خانه نشینی مردم در زمان الزام به تعطیلی مراکز پرجمعیت، اثرات گوناگونی بر جامعه و کسب وکارها داشت و یکی از تأثیرات آن در الگوی خرید مردم دیده شد.

خبرنگاران با انتشار گزارش سال 1398 به عنوان بزرگترین فروشگاه اینترنتی فعال ایران، نگاهی شفاف را درباره شرایط بازار خرده فروشی آنلاین در کشور ارائه داده است. نگاهی به آمار و ارقام ارائه شده در این گزارش نشان از این دارد که خبرنگاران ماهانه میزبان بیش از 26 میلیون بازدیدنماینده است. با توجه به صعود ضریب نفوذ اینترنت در کشور به بالای 90 درصد، بالا بودن تعداد بازدید چندان عجیب نیست، اما نکته حائز اهمیت در این بین، سهم ناچیز خرده فروشی آنلاین در کشور است. البته با نگاهی به تعداد تراکنش های آنلاین ثبت شده توسط شاپرک که افزایشی 32 درصدی داشته، می توان گفت که در سال 1398 شاهد افزایش خرید به صورت آنلاین بوده ایم.

بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط خبرنگاران، سهم خرده فروشی آنلاین در کشور زیر 2 درصد است این در حالی است که خرده فروشی آنلاین در چین سهمی 25درصد، در بریتانیا 22درصد و در آمریکا سهمی 11 درصدی دارد.

از دیگر آمار ارائه شده از میزان بازدید کاربران باید به این نکته اشاره نمود که خبرنگاران در یک روز عادی 5/4 میلیون بازدید ازطریق وب سایت و اپلیکیشن خود دارد؛ متوسط زمان بازدید حدود 5دقیقه برای وب سایت و حدود 9 دقیقه برای اپلیکیشن گزارش شده است.

گزارش جدید نشان می دهد که بیشتر مشتریان خبرنگاران، حدبیشتر دوبار در سال از این فروشگاه خرید می نمایند. همان طور که در نمودار زیر هم مشاهده می کنید، 25درصد از مشتریان وفادار، در کمتر از دو ماه، دوباره به سراغ خبرنگاران و خرید از آن می فرایند.

افزایش تعداد کاربران موبایل در ایران به رشد بازدید از وب سایت ها هم یاری زیادی نموده است؛ اکنون عمده ترین ابزار کاربران برای بازدید و خرید از خبرنگاران، اپلیکیشن و موبایل وب این فروشگاه است، درحالی که تنها 31/7 از کاربران برای این منظور از رایانه شخصی خود استفاده می نمایند. پرداخت 52 درصد از سفارش ها در خبرنگاران ازطریق درگاه اینترنتی انجام می گردد؛ البته میزان پرداخت اینترنتی به دلیل شیوع ویروس کرونا هم افزایش یافته، چرا که روش پرداخت در محل فعلا حذف شده است. با این حال پرداخت حجم زیادی از سفارش ها به صورت اینترنتی، نشان از اطمینان به خرید از فروشگاه درصورت رضایت از خرید و حتی نارضایتی از آن را دارد.

یکی از عاداتی که طی سال های اخیر برای عده زیادی از کاربران ایرانی شکل گرفته، جست وجوی کالای دلخواه در خبرنگاران است؛ درواقع تعداد زیادی از کاربران بازدیدنماینده از خبرنگاران، از این فروشگاه خرید انجام نمی دهند.

همان طور که مشاهده می کنید، کاربران در ایران بیش از همه (به ترتیب) موبایل، هدفون، کنسول بازی، کفش و اسباب بازی را در خبرنگاران جست وجو می نمایند. اما رتبه بعدی پس از اسباب بازی که سال جاری به فهرست پرجست وجوترین اجناس خبرنگاران اضافه شده، ماسک تنفسی است؛ البته دستکش هم در جایگاهی اندکی پایین تر از ماسک و بالاتر از اجناسی مانند مودم، تبلت، هارداکسترنال و ساعت هوشمند قرار می گیرد. تمام این ها نشان می دهد که شیوع ویروس کرونا، تنها طی دو ماه باعث تغییر الگوی مهمی در خرید مردم شده که این موضوع ابعاد مثبت بسیاری دارد.

آسودگی برای خرید لوازم ضروری، رعایت بیشتر پروتکل های بهداشتی و کاهش رفت وآمدها به منظور کنترل شیوع ویروس کرونا، همگی به دنبال اعتماد و عملکرد پیروز خبرنگاران رخ داده اند.

با افزایش استفاده از اینترنت در زمان شیوع ویروس کرونا، به طور کلی میزان خریدهای اینترنتی به شدت افزایش یافت و خبرنگاران هم از این قاعده مستثنی نبود. شیوع کرونا احتیاج به گسترش اقتصاد دیجیتال و الکترونیکی شدن بیشتر خدمات مختلف و البته خرید اجناس گوناگون را بیش از پیش نمایان کرد. برنامه های اعلام و عملی شده از سوی وزارت ارتباطات در راستای تحقق همین احتیاج هم بستر فراهم تری را نسبت به قبل برای انجام دادن الکترونیکی خدمات نشان می دهد.

میزان رشد ریالی کالاهای به فروش رفته

خبرنگاران اعلام نموده که از سال 90 تا 98 به صورت متوسط هر سال شاهد افزایش 106 ارزش خالص فروش ریالی بوده است. به بیان بهتر، ارزش خاص فروش ریالی کالاها در خبرنگاران که براساس شاخص NMV یا Net Merchandise Value محاسبه شده، هر سال دو برابر بیشتر از سال پیش شده است. NMV شاخصی است که ارزش ریالی کل کالاها را با احتساب سفارش های اجرا شده و سفارش های لغو شده محاسبه می نماید. با احتساب رشد مرکب سالانه 106 درصدی می توان چنین گفت که ارزش خالص فروش ریالی خبرنگاران طی 8 سال بیش از 128 برابر سال مبنی (1390) شده است.

پرفروش ترین دسته کالایی در خبرنگاران

همان طور که در تصویر پایین مشاهده می کنید، با وجود اینکه از نظر ریالی، گروه کالاهای دیجیتال بیشترین فروش را دارند، اما سهم فروش کالاهای خانه و آشپزخانه و خوردنی و آشامیدنی از نظر تعداد کالاهای به فروش رفته بسیار بیشتر است. این تفاوت فاحش در ارزش کالاهای دیجیتال به فروش رفته را باید در وارداتی بودن این کالاها و افزایش ارزش دلاری این کالاها مطرح کرد. برای مثال قیمت گوشی های هوشمند به عنوان محبوب ترین کالاهای دیجیتال طی سال 1398 به موجب افزایش ارزش قیمت دلار نوسان بالایی داشت و هر روز شاهد افزایش قیمت آن بودیم.

پیروزیت خبرنگاران در عرضه مستقیم کالا

آمار و ارقام منتشر شده نشان از این دارد که خبرنگاران در کسب وکار خرده فروشی خود به دنبال کالاهایی رفته که تقاضای بیشتری برای آن ها وجود دارد. بخش اعظمی از گروه های کالایی پرتقاضایی که خبرنگاران در کسب وکار خرده فروشی خود به سراغ آن ها رفته، پیروز شده اند تا رضایت مشتریان را هم جلب نمایند؛ می توان چنین تصور کرد که حضور خبرنگاران به تنهایی در تأمین این کالاها باعث شده تا رضایت کاربران جلب گردد؛ این موضوع با نگاهی به آمار گروه های کالایی که فروشندگان مارکت پلیس در آن حضور پررنگ تری دارند، مشهود است، چراکه در این گروه های کالایی اغلب کاربران ناراضی هستند. آمار و ارقام ارائه شده نشان از این دارند که خبرنگاران برای عرضه مستقیم محصول، روی کالای سوپرمارکتی که بازار پررونق تری هم دارد، تمرکز نموده است.

خبرنگاران در تمام بخش های کالایی، خود هم اقدام به تأمین کالا می نماید، اما سهم خرده فروشی در فروش خوراکی و آشامیدنی بسیار بالاتر از سایر گروه ها است. حضور پررنگ خبرنگاران در دسته کالاهای FMCG (یا مواد غذایی تندمصرف) ریشه در عوامل مختلفی دارد که از جمله اصلی ترین آن، خرید روکولند و ورود رسمی این فروشگاه به حوزه FMCG بود.

یکی از نکات قابل توجه در گزارش خبرنگاران، افزایش تنوع کالایی موجود در فروشگاه است که بخش بزرگی از آن به لطف مارکت پلیس رخ داده است. خبرنگاران پس از راه اندازی مارکت پلیس درصدد آن بود تا انتها سال 1397 به تنوع کالایی یک میلیونی برسد. حال در گزارش سال 98 این فروشگاه می بینیم که خبرنگاران پیروز شده تا در یک سال گذشته، تنوع کالایی خود را بیش از دوبرابر افزایش دهد.

اضافه شدن مارکت پلیس نه فقط در تنوع کالا، بلکه در دسترسی کسب وکارهای مختلف به امکان فروش آنلاین هم محسوس است. به لطف اضافه شدن مدل مارکت پلیس، اکنون بیش از 60هزار فروشنده فعال در خبرنگاران مشغول به فعالیت شده اند. افزایش تعداد فروشنده ها و تنوع کالا باعث شده تا نفوذ مارکت پلیس خبرنگاران در تمامی استان ها و شهرهای کشور بیشتر گردد؛ به گونه ای که اکنون اهالی 12 هزار و 230 روستا از خبرنگاران خرید می نمایند.

خریدهای گران تر در استان هایی با حجم سفارش کمتر

تراکم مشتریان خبرنگاران به نسبت جمعیت هر استان، در تهران، البرز و یزد بیشتر و در استان های سیستان وبلوچستان، کردستان و خراسان شمالی کمتر از دیگر استان ها است. این درحالی است که ارزش ریالی سفارش ها در تهران، خوزستان و البرز کمتر از سایر استان ها است

همین موضوع نشان می دهد در استان هایی که تعداد سفارش کمتری ثبت می گردد، مردم سفارش های گران تری را ثبت می نمایند. با اضافه شدن کالاهای سوپرمارکتی یا تندمصرف هم، این دسته کالاها اکنون بیشترین حجم سفارش های مشتریان خبرنگاران را تشکیل می دهند؛ حال آنکه کالای تندمصرف تنها در تهران و البرز عرضه می گردد. این موضوع در سال های گذشته باعث شده تا دفعات خرید در خبرنگاران افزایش یابد و به طور هم زمان، متوسط مبلغ سفارش ها کاهش پیدا کند.

موضوعی که با شیوع ویروس کرونا در تغییر الگوی خرید مردم هم انتظار می رفت، خرید بیشتر لوازم بهداشتی بود.

در این میان، خبرنگاران گزارش می نماید که در روزهای ابتدایی هفته، میزان خرید کاربران بسیار بیشتر از روزهای انتهایی هفته است. رکورد بیشترین میزان فروش خبرنگاران هم در دو جشنواره مناسبتی یلدا و این آدینه لازمت میشه مصادف با هشتم آذرماه فروشگاه شکسته شده است.

به نظر می رسد تغییرات فصلی هم در تغییر عادت خرید مردم تأثیرگذار است. به نظر می رسد مشخصات روزهای زمستانی و پاییزی باعث می گردد تا کاربران در نیمه دوم سال تمایل بیشتری برای خرید اینترنتی داشته باشند. این موضوع در گزارش سالانه خبرنگاران هم نهان نمانده است، به طوری که بر اساس گزارش این شرکت، دفعات خرید کاربران معمولا در نیمه های دوم هر سال افزایش می یابد. برای مثال در نیمه اول سال 98، متوسط ارزش هر سفارش 418هزار تومان بوده و در نیمه دوم سال به 496 هزارتومان رسیده است.

یک نکته جالب در گزارش سال 98 خبرنگاران، سن کاربرانی است که بیشتر از آن خرید می نمایند. جوانان 25 تا 34 ساله بیشترین کاربران خبرنگاران هستند، اما 7درصد از کاربران را هم افراد با سن بالای 65 سال تشکیل می دهند.

مطابق نظرسنجی پس از خرید از کاربران خبرنگاران، متوسط رضایت از کیفیت کالا 80/8، میزان کالای تقلبی هم 0/016 درصد، نرخ بازگشت کالا به دلیل خطای فروشنده 0/73 درصد و متوسط نرخ تأمین نشدن کالا هم 0/41 است.

پرفروش ترین کالاهای خبرنگاران، از حیث تعدادی و ریالی طی سال 98 را در تصاویر زیر مشاهده می کنید؛

خبرنگاران با فراهم کردن فرصتی دراختیار برندهای ایرانی برای فروش محصولات خود، اکنون میزبان هزار و 512 برند مختلف شده است. به عبارتی، سهم فروش تعدادی کالاهای ایرانی در خبرنگاران 69 درصد است.

پرجست وجوترین برندهای ایرانی در خبرنگاران طی سال 98، به ترتیب تسکو، کامان، امرسان، ایکس ویژن و پارس خزر بوده است.

پرجست وجوترین برندهای خارجی در سال 98 هم به ترتیب سامسونگ، اول، شیائومی، هواوی و نوکیا بودند. صعود رتبه هواوی در خبرنگاران می تواند حاصل همکاری با شرکت چینی در فروش محصولات هم باشد.

پاسخگویی به نظرات و پیگیری مسائل

از میان 5 میلیون نظر ارسال شده برای خبرنگاران، 4میلیون نظر تأیید شده است. همچنین به دلیل وجود بعضی مسائل در ارسال و به خصوص چندمرسوله ای شدن سفارش ها، خبرنگاران سعی می نماید از یاری پشتیبان های تلفنی و شبکه های اجتماعی خود برای شنیدن و پاسخ دادن به این مسائل و انتقادها استفاده کند. حدود 63 درصد فعالیت تیم ارتباطات شبکه های اجتماعی خبرنگاران به توئیتر تعلق دارد و این تیم به طور متوسط در طول هفته به 512 نظر پاسخ می دهد. فعالیت تیم پشتیبانی در اینستاگرام 35 درصد و در لینکدین 2درصد است.